Azot zaliczany jest do najważniejszych składników plonotwórczych. Stosowanie go w uprawach zbóż jesienią zależy od m.in. potrzeb pokarmowych roślin, jak również od dostępności w podłożu.
Pobieranie azotu jesienią
Rośliny najlepiej przyswajają azot w środowisku glebowym, które cechuje pH od 5,5 do 7,0. Bardzo ważne jest, aby azot w okresie jesieni stosować w odpowiedniej dawce oraz formie. Zboża ozime na ogół pobierają małe ilości azotu – w zależności od gatunku oraz stopnia ich rozwoju. Jesienią azot powinien być stosowany po przedplonach zbożowych lub długo trwającej wegetacji oraz w przypadku prowadzenia przez gospodarstwa rolnego intensywnej technologii uprawy, która nastawiona jest na wysokie plony.
Azot w zbożach ozimych
Nawożenie azotem wykonuje się również w momencie, gdy przedplon stanowiły rośliny zbożowe, a dawki azotu stosowane w trakcie ich uprawy nie były zbyt wysokie. Azot jesienią stosuje się również w przypadku, kiedy mineralizacja resztek pożniwnych jest słaba oraz kiedy siew ozimin z powodu np. niekorzystnych warunków atmosferycznych ulega opóźnieniu. Pozostałe dawki azotu stosuje się w okresie wiosennym. Ryzyko niedoboru azotu w uprawie zbóż ozimych jest bardzo prawdopodobne w czasie, kiedy gleba jest mokra, zbita lub nadmiernie przesuszona, a wegetacja jesienna wydłużona.
Azot jesienią powinien być stosowany po przedplonach zbożowych lub długo trwającej wegetacji oraz w przypadku prowadzenia przez gospodarstwa rolnego intensywnej technologii uprawy, która nastawiona jest na wysokie plony.
Nawożenie azotem – terminy i dawki
Potrzeby pokarmowe zbóż w okresie jesiennym związane z nawożeniem azotem nie są zbyt duże. W przypadku nawożenia azotem jesienią należy pamiętać, aby stosować go w umiarkowanych dawkach. Azot jesienią powinien być stosowany w maksymalnej dawce od 20 kg N/ha do 40 kg N/ha. Dawki takie stosuje się również w przypadku, gdy zboża ozime jeszcze przed zimą osiągnęły fazę krzewienia. Stosowanie zbyt wysokich dawek azotu może mieć negatywny wpływ na rozwój systemu korzeniowego. Dodatkowo zwiększenie uwodnienia soków komórkowych może doprowadzić do znacznej obniżki zimotrwałości wśród poszczególnych odmian zbóż ozimych. Ponadto stosowanie azotu jesienią w zbyt dużej dawce może doprowadzić do nadmiernego wybujania roślin, przez co mogą stać się one podatne na choroby i szkodniki.
W jakiej formie stosować azot jesienią?
Ważna jest forma, w jakiej stosuje się azot w okresie jesiennym. W tym okresie powinien być stosowany przede wszystkim w formie amonowej lub amidowej. Aby azot spełniał swoją funkcję plonotwórczą, potrzebne są również inne składniki pokarmowe, które wpływają na jego przemiany. Zalicza się do nich m.in. magnez, siarkę oraz wapń. W niektórych przypadkach nawożenie azotem jesienią można pominąć. Zboża uprawiane na glebach utrzymywanych w dobrej kulturze rolnej i po przedplonach z roślin bobowatych nie wymagają jesiennego nawożenia azotem.