Top Farms Nasiona Agroporady Głębokość siewu zbóż. Pierwszy krok do sukcesu.
22 stycznia 2018

Głębokość siewu zbóż. Pierwszy krok do sukcesu.

 

ziarno pszenicy
Kiełkujące ziarno pszenicy. Fot. Sylwia Krupiak

Każdego roku przed sezonem zasiewów jesiennych dokonujemy wyboru odmian zbóż jakie posiejemy na naszych polach. Większość rolników zwraca głównie uwagę na poziom plonowania poszczególnych odmian zakładając, że właściwy wybór będzie miał odzwierciedlenie w produkcji polowej. Jednak, aby uzyskać wysokie i satysfakcjonujące plony, musimy wykorzystać w pełni potencjał plonotwórczy odmian. Uzyskamy to, dzięki prawidłowo i starannie wykonanym zabiegom agrotechnicznym. Dlatego w Agroporadniku skoncentrujemy się na tematach związanych z uprawą przedsiewną i techniką siewu. Jednym z kluczowych parametrów wykonania tego zabiegu jest odpowiednia głębokość siewu.

Głębokość siewu zbóż

Prawidłowa głębokość siewu powinna mieścić się w granicach od 2 do 4 cm. Bardzo często spotyka się plantacje zbóż, gdzie ziarno zostało zasiane zbyt głęboko, na 6-7 cm, z powodu błędnego ustawienia siewników lub zbyt głębokiej uprawy przedsiewnej. Ziarno powinno trafić na lekko zagęszczoną warstwę gleby, gdzie została odbudowana struktura naczyń kapilarnych(dzięki zagęszczeniu gleby), którymi woda podsiąka z głębszych warstw

ziarno w glebie
Odkryte ziarno na powierzchni gleby. Fot. Sylwia Krupiak

ziemi. Dostępność podsiąku w postaci wody kapilarnej jest decydujące dla wschodów w warunkach suszy. Uprawę przedsiewną wykonujemy bezpośrednio przed siewem – tak, aby delikatnie obeschła wierzchnia warstwa gleby i nie kleiła się do redlic, jednak nie czekamy zbyt długo z siewem, żeby nie stracić cennej wody z wierzchnich warstw gleby, gdzie umieszczone zostanie ziarno.

Dla przykładu, żeby ziarno pszenicy mogło skiełkować potrzebuje pobrać ilość wody równą 50% swojej wagi, czyli w przeliczeniu od 20 do 30 g wody na 1000 ziaren.

Jakich narzędzi powinniśmy używać?

Aby uzyskać optymalną głębokość siewu, należy używać narzędzi, które mają możliwość regulacji głębokości pracy za

Fidelius
Różnice w rozwoju roślin pszenicy ozimej Fidelius, 17 września 2012. Fot. Sylwia Krupiak

pomocą kół kopiujących(podporowych). Muszą one być na tyle dociążone, że będą w stanie osiągnąć założoną głębokość pracy na bardziej zwięzłych fragmentach pola, a na lżejszych nie zagłębią się poniżej ustawionej na kołach podporowych głębokości. Używając bron do uprawy przedsiewnej nie jesteśmy w stanie osiągnąć tego wymogu – równomiernego spulchnienia na głębokość siewu i zagęszczenia gleby. Dodatkowe wyposażenie traktora w koła bliźniacze spowoduje, że wschody pojawią się jednocześnie i równomiernie na całej powierzchni pola.

Nadmierna głębokość siewu często występuje na glebach mozaikowatych, gdzie rola jest zagęszczona w różnym stopniu nawet na pasie jednego przejazdu siewnika. Niestety, musimy sobie zdawać sprawę, że raz ustawione narzędzie do uprawy przedsiewnej gleby będzie pracować płycej na glebie cięższej, natomiast na glebie lekkiej może pracować już zbyt głęboko. Podobnie zachowuje się siewnik.

Poziom uwilgotnienia gleby

Jak już wspomniano, prawidłowa głębokość siewu powinna mieścić się w granicach od 2 do 4 cm. Na glebach mocniejszych i zasobnych siejemy płycej, natomiast na glebach lekkich siejemy nieco głębiej. Podstawą do decyzji ustalenia głębokości siewu jest poziom uwilgotnienia gleby.

siewka
Siewka ze zbyt głębokiego siewu: zbyt długa i z przebarwieniami na liściach. Fot. Sylwia Krupiak

Jeżeli zasiejemy zbyt płytko, a ziarno jest częściowo odkryte, wówczas nasiona kiełkują wolniej i dłużej ze względu na słaby podsiąk wody kapilarnej. W trakcie wegetacji siewki mogą zostać uszkodzone przez przymrozki oraz niektóre herbicydy, które dostając się do położonych zbyt blisko powierzchni gleby korzeni, powodują zahamowanie ich wzrostu i zaburzenia rozwoju. W przypadku wystąpienia suszy wiosennej rośliny takie są bardziej narażone na podsychanie i wykształcają dużo ziarna pośledniego.

Ziarno zawsze powinno być przykryte, jednak nie obawiajmy się kilku nasion leżących na glebie za siewnikiem.

Przykład

Jeżeli wysiewamy 300 ziaren na 1 m i widzimy podczas siewu np. 15 ziaren na 1 m niedokładnie przykrytych glebą – to jest to tylko 5% ilości wysiewu! Wówczas, jeśli pozostałe nasiona są umieszczone na odpowiedniej głębokości nie zwiększajmy głębokości siewu. Pamiętajmy, że w takiej sytuacji, dla chęci przykrycia owych 5%nasion, po zwiększeniu głębokości siewu, istnieje niebezpieczeństwo zbyt głębokiego siewu prawidłowo dotąd zasianych 95% nasion!

jęczmień ozimy
Jęczmień ozimy wysiany zbyt głęboko wytworzył drugi węzeł krzewienia. Fot. Sylwia Krupiak

Skutki zbyt głębokiego siewu

  • Nasiona dłużej wschodzą, ponieważ kiełki mają do pokonania dłuższą drogę, przez co tracą niepotrzebnie dużo energii. Wychodzą na powierzchnię gleby osłabione, jasnożółte „szpilki”, tworząc rośliny, które są bardziej podatne na choroby i przemarznięcia. Pamiętajmy, że do fazy trzech liści młode rośliny korzystają głównie ze składników pokarmowych zgromadzonych w ziarnie.
  • Charakterystyczną cechą takich siewek jest to, że rośliny mają długie, blade, wiotkie liście i zaczynają krzewić się zdecydowanie później lub nie krzewią się wcale.
  • System korzeniowy jest słabiej rozwinięty, siewki tworzą międzywęźle korzeniowe i zawiązują drugi węzeł krzewienia.
  • W roślinach dochodzi do zachwiania równowagi fitohormonalnej co prowadzi do nieprawidłowego wzrostu roślin.
  • Strata plonu może dochodzić nawet do 30 dt/ha! Zbyt głęboki siew powoduje bowiem znaczną redukcję kłosów na jednostkę powierzchni, a to wprost przekłada się na ilość wytwarzanego ziarna.
    wałowanie
    Wałowanie pola w okresie jesiennym po wschodach roślin. Fot. Sylwia Krupiak

Jakie działania interwencyjne można zastosować w przypadku, gdy nasiona zostały zbyt głęboko umieszczone w pulchnej, nieosiadłej glebie?

Jednym z takich działań może być wałowanie gleby bezpośrednio po siewie, jeśli wykonany był on w warunkach suchych. Wałowanie można również wykonać jesienią po wschodach roślin. Zabieg ten ma na celu zagęszczenie wierzchnich warstw w celu zwiększenia intensywności podsiąkania wody,

wałowanie gleby
Efekt wałowania gleby po wschodach roślin. Fot. Sylwia Krupiak

zmniejszenia penetracji mrozu w okresie zimy oraz prawidłowego rozkrzewienia się roślin. Pamiętajmy, że siew jest podstawowym zabiegiem agrotechnicznym, od którego zależy cały rok danej uprawy. W trakcie siewów zwracajmy zawsze uwagę na głębokość siewu i równomierność umieszczenia nasion w glebie. Tylko dobre wykonanie siewów przełoży się na dobre efekty naszej całorocznej pracy.